🌙 Cildin sürekli güneşe maruz kalması, cildin yapısında hem kısa hem de uzun vadeli değişikliklere neden olabilir. Kısa vadede, tekrarlanan maruz kalma yaygın olarak güneş yanığı olarak adlandırılan cildin eritemine (kızarıklık) neden olur. Eritemi, başka bir şekilde bronzlaşma olarak adlandırılan cilt görünümünü koyulaştıran melanin üretim oranlarını arttıran melanositlerin aktivasyonunu (artan melanizasyon) izler. Tekrarlanan maruziyetin uzun vadeli etkileri arasında geri dönüşümsüz cilt elastikiyeti kaybı bulunur ve hem melanomlar hem de melanom olmayan cilt kanserlerinin gelişmesine yol açabilir.
.
. 🌙 UVB kısa dalga boyuna sahiptir. Cildin yüzeysel kısımlarında etki gösterir. Güneş yanığı ve DNA ipliği kopmasına, melanom olmayan cilt kanserleriyle ilişkili pirimidin dimer mutasyonlarına neden olur.
.
SPF yani bir ürünün UVB ışınlarından koruyucu etkinliğini, yanmadan ne kadar süre güneşte kalabileceğinizi belirler. . *SPF 15, UVB ışınlarının %93’ünü,
*SPF 30, UVB ışınlarının %97’sini,
*SPF 50, UVB ışınlarının ise %98’ini filtreler.
(Yani koruma oranı aslında katlanarak ilerlemez.)
.
🌙 UVA yaşlanma ve pigmentasyon ile ilişkilidir. Uzun dalga boyuna sahiptir. Deri tabakasının derinliklerine nüfuz eder ve dolaylı olarak DNA'ya zarar veren serbest radikal oksijen türlerini üretir. UVA dermisteki enflamatuar hücre sayısını arttırır ve antijen sunan hücrelerin sayısını azaltır.
Cildin kollajen yapısını bozarak yaşlanmayı da hızlandırıcı etkileri vardır.
.
Japonların geliştirdiği UVA koruyuculuğunu belirten “PA” değeri ile de ifade edilir.
.
UVA (PPD/PA)
Ne kadar artı (+) olursa koruma o kadar yüksektir.
*PA + , 2 - 4 arasında
*PA ++ , 4 - 8 arasında ise,
*PA +++ , 8 - 16 arasında ise
*PA ++++ , 16’dan yüksek değerler.
.
Güneş kremi seçerken özellikle UVA değerinin bulunmasına ve ne kadar çok artı olduğuna dikkat edin.
.
Güneşten koruyucu maddeler temel olarak güneş ışığına maruz kaldığında belirli etki mekanizmalarına sahip organik ve inorganik UV filtreleri olarak sınıflandırılır.
.
Bazı filtreler ve artı/eksi yönlerini gösteren tablo.
İnorganik yani mineral filtreler güneş ışınlarının yaklaşık %5-%10 kadarını geri yansıtmakta. Aslında kısmen organik yani kimyasal filtreler gibi çalıştığı, yapılan son çalışmalarda gösterilmiştir.
UVB ışınları daha yüzeysel olarak epidermise, UVA ise daha derin bir katman olan hypodermise kadar ulaşabilmekte.
.
.
🌙 Kimyasal (organik) filtreli güneş kremleri;
UVA ve UVB blokerlerinden oluşur.
UVB filtreleri, UVB radyasyonunun tüm spektrumunu (290 ila 320 nm) emer. UVA filtreleri, UVA radyasyonunun tüm spektrumunu kapsamaz. Uva radyasyonu UVA I (340 ila 400 nm) ve UVA II'ye (320 ila 340nm) ayrılır. Geniş spektrumlu güneş kremleri hem UVA hem de UVB kısımlarından UV radyasyonunu emer.
.
UVB Blokerleri
Aminobenzoates
Cinnamates
Salisilatlar
Octocrylene
Kafur türevleri
UVA Blokerleri
Benzofenonlar
Antranilatlar
Avobenzones
Ecamsule
🌙 Fiziksel (inorganik/mineral) filtreli güneş kremleri;
Fiziksel bir güneş kreminin etki mekanizması, UV ışığının giyim ile aynı şekilde yansımasına ve saçılmasına dayanır. Yansıtıcı özellikler güneş kremlerinin etkinliğini belirler. Bu özellikler yansıtıcı indeksi, parçacıkların boyutunu, film kalınlığını ve bazın dağılımını içerir. Yansıtıcı endeks ne kadar yüksek olursa UV filtresi o kadar iyidir.
Mikro ince çinko oksit, UVA 1 (340 ila 400 nm) dahil olmak üzere çok çeşitli UVA'ya karşı koruma sağlar. Diğer UV filtreleri ile reaksiyona girmez. UVA koruması açısından titanyum dioksitten daha etkilidir ancak UVB radyasyonuna karşı daha az verimlidir.
Mikro ince titanyum dioksit, UVA 2'ye (315 ila 340 nm) ve UVB'ye karşı koruma sağlar, ancak çinko oksit gibi UVA 1'e karşı koruma sağlamaz. Parçacık büyüklüğü ve çinko oksitten daha yüksek kırılma indisine sahiptir, bu da beyaz görünmesine neden olur ve kozmetik olarak daha az çekici hale getirir. Fotokimyasal reaksiyonlar, çinko oksit ve titanyum dioksitin güneş koruyucu olarak daha az etkili olmasına neden olur. Bu nedenle, silika ve dimetikon bu partikülleri kaplar ve bu inorganik filtreleri stabilize eder.
Bazı Filtreler;
Filtreler hem UVB hem de UVA'dan koruma sağlayabilir.
Bazı filtreleri güneş kreminizin içerik listesinde daha farklı adlarda da görebilirsiniz.
Örneğin;
Butyl Methoxydibenzoylmethane = Avobenzone
Bis-Ethylhexyloxyphenol Methoxyphenyl Triazine = Tinosorb S
Gibi...
Elinizde olan ya da almayı düşündüğünüz güneş kreminizin içerik bilgisine sahip değilseniz ve öğrenmek istiyorsanız ürünün adını (örn; Avene cleneance güneş kremi içerik) tarayıcınızın (google,yandex vb.) arama motoruna yazarak içerik listesini kontrol edebilirsiniz.
Ama eğer bu bilgiye ulaşamıyorsanız da;
*Örneğin;
Missha Airy Sun Water ''INGREDIENTS'' yazarsanız yerli kaynaklardan içeriğini bulamadığınız ürünlerin yabancı kaynaklardaki içerik listelerine de istediğiniz ürünün adını yazıp, yanına da ingredients kelimesini ekleyerek ulaşabilirsiniz.
.
Ayrıyetten eğer sisteme kayıtlı ise https://www.cosdna.com/eng/ ya da https://www.skincarisma.com sitelerinden istediğiniz ürünün içerik bilgisine, içeriklerin özelliklerine de ulaşabilirsiniz.
(Skincarisma'da bazen eksik içerik girilebiliyor, mümkün olduğunca birden fazla kaynak ile kıyaslayın.)
.
Fungal akneye sahip kişiler de aynı işlemi https://www.sezia.co/about sitesinden bakarak hangi üründe fungal akne tetikleyici içeriğin bulunup bulunmadığını öğrenebilir. (Ürünün içerik listesi kopyalanıp ilgili alana yapıştırılır.)
.
Güneş kremlerinde genelde ilk sıralarda güneş koruma filtrelerine yer verilir.
.
(İçerik listesinde en başta bulunan madde genelde ürünün yaklaşık %80-85'ini oluşturduğunu ifade eder. (Mesela su,aqua)
Ve içerik listesinde aşağıya indikçe maddelerin konsantrasyonları azalır.)
🌙 Hibrit UV Filtreleri (Organik / İnorganik Ajanlar)
Literatüre göre, hibrit malzemeler, arzu edilen işlevsellikler ve özellikler yaratmaya yönelik formüle edilmiştir. Bunlar, inorganik bileşenlerle (yemek oksitleri, karbonatlar, fosfatlar, kalkojenitler ve müttefik türevler) karıştırılmış organik bileşenlerden (molekül veya organik polimer) oluşurlar. Bu kombinasyon, geniş spektrumlu ve yüksek kimyasal, elektrokimyasal, optik şeffaflık, manyetik ve elektronik özelliklere sahip ideal malzemeler oluştururlar.
.
.
🌙 Güneşten Korunma Yolları ;
Güneş kremini doğru miktar ve aralıklarla uygulama;
Güneş koruyucunun doğru uygulanması, etkinliği sağlama açısından önemlidir. Cilde uygulama güneşe maruz kalmadan 15 dakika önce yapılmalıdır. Uygulanacak yeterli miktar, 30 mL / vücut uygulamasına eşdeğer olan 2 mg / cm2'dir. Güneş koruyucu her 2 saatte bir ve terledikten veya yüzdükten sonra yenilenmelidir. Çünkü etkinliği azalabilir. Şapka kullanımı;
Şapkalar, ağız genişliğine, malzemesine ve dokumasına bağlı değişken bir foto koruma şeklidir. Ağız genişliği 7,5 cm'den fazla olan bir şapka burun için 7, boyun için 5, yanaklar için 3 ve çene için 2 SPF'ye sahiptir. Ağız genişliği 2,5 ila 7,5 cm olan bir şapka, burun için 3, boyun ve yanak için 2 ve çene için 0 SPF'ye sahiptir. Ağzı 2,5 cm'den az olan bir şapka, burun için 1.5 SPF'ye ve çene ve boyun için minimum bir miktara sahiptir
Giysilerimiz;
Giysi, UV koruma faktörü kullanılarak ölçülebilen bir foto koruma yöntemidir. Bu metrik UVA ve UVB'nin belirli bir kumaştan iletimini ölçer. Hayvan çalışmalarında, araştırma eritem ve premalign lezyonlara karşı koruma sağlamak için 30'un üzerinde bir UPF göstermiştir. Kumaşın ıslak veya kuru olması, kumaş tipine bağlı olarak UPF'yi artırabilir veya azaltabilir. Açık renkli kumaşlar, koyu renkli kumaşlara kıyasla UPF'yi azaltmıştır. Genel olarak, giyim hem UVA ve UVB ışınlarına karşı korumada önemlidir.
Güneş gözlüğü kullanımı;
Güneş gözlüğü, gözler için bir foto koruma şeklidir. Güneşe maruz kalma, güneşe maruz kalmanın doğrudan sonucu olan katarakt gibi birçok göz durumuna, özellikle UVB radyasyonuna neden olabilir. Kronik maruziyet katarakt ve göz kanseri oluşumuna neden olur. Güneş gözlükleri tam UV spektrumunun %99 ila %100'ünü emmelidir. Kontakt lensler ayrıca oküler lens için foto koruma sağlayabilir; ancak gözün ön kısmını korumazlar.
Araç camları;
Araç ön camları UV koruması sağlar. 205 numaralı Federal Motorlu Taşıt Güvenliği Standardı, otomobillerdeki renkli camın görünür radyasyonun %70'inden daha az iletim sağlamasını şart koşmaktadır. Arabaların ön camlarında çinko, krom, nikel ve UV radyasyonunu engelleyen diğer metaller bulunur. Aracın ön camı, otomobilin yan cam camından daha foto korumalıdır.
.
.
.
.
*Bulutlu günlerde bile UV'nin yüzde 80'i kadarı hala Dünya yüzeyine ulaşabilir.
*Araba sürerken bile güneş hasarı meydana gelebilir.
*Güneşe maruz kalmadan 15 ila 30 dakika önce güneş kremleri uygulanmalıdır.
*Düzenli olarak ve belirtildiği şekilde 15 veya daha yüksek geniş spektrumlu SPF değerlerine sahip güneş kremleri kullanılmalıdır.
*En az iki saatte bir veya ter, havuza girmek gibi etkenlerle tazelemek gerekir.
*50'nin üzerindeki SPF değerlerinin herhangi bir ek klinik yarar sağladığına dair bir kanıt yoktur.
*Asla bronzlaşma gibi aktivitelerde bulunmayın, bunu yapmak sadece cilt kanserine davetiye çıkartır.
*Yılın her günü güneş kremi ve mümkünse de spf içerikli dudak kremi kullanın.
.
.
Ek olarak;
🌙 Niacinamide’nin UV üzerindeki etkisi (b3 vitamini/nikotinamid);
Nikotinamid, B3 vitamini veya niasinin amid formudur ve insan vücudunun savunma sisteminin UV radyasyonu da dahil olmak üzere çeşitli kaynaklardan genetik hasarın onarımını arttırdığı gösterilen önemli bir bileşenidir. Birkaç çalışma, nikotinamidin melanom dışı cilt kanserine karşı koruduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, nikotinamidin melanositlerde UV kaynaklı hasarlara karşı koruyucu etkileri hakkında sınırlı literatür mevcuttur.
Nikotinamidin, UVA veya UVB'den kaynaklanan 8oxoG formunda oksidatif DNA hasarının onarımını arttırdığını gösteren bir çalışma mevcuttur.
. 🌙 C ve E vitaminleri ve UV;
Birçok güneş kreminde C vitamini, E vitamini, silimarin ve yeşil çay polifenolleri gibi antioksidanlar bulunur. C vitamini, güneş yanığı ve eritem ile sonuçlanan UV hasarına karşı koruma sağlar. E vitamininin bağışıklık sistemini baskılama, eritem, foto yaşlanma ve fotokarsinojenez gibi birçok koruyucu etkisi vardır.
.
Buraya kadar okuyabildiyseniz... Teşekkürler (:
.
.
.
.
Kaynakça;
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6353561/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537164/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3460660/
留言